Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa thuộc loại hình bảo tàng khảo cứu địa phương, là một thiết chế văn hóa đặc thù có nhiệm vụ bảo tồn và phát huy giá trị các tài liệu, hiện vật, sưu tập hiện vật về truyền thống lịch sử, văn hóa của tỉnh.
Những chiếc túi cứu thương, đôi dép trẻ thơ, chiếc ca đựng nước hay tấm áo thủng lỗ bom bi… vẫn lặng lẽ nằm trong không gian trầm mặc của Bảo tàng Thanh Hóa. Chúng không đơn thuần là những vật dụng cũ kỹ, mà là những chứng nhân sống động, kể lại bằng chính hình hài của mình một thời kỳ máu lửa, đau thương mà hào hùng của vùng đất xứ Thanh.
Trong chiến tranh phá hoại của Mỹ ở miền Bắc Việt Nam (1965-1973), cầu Hàm Rồng (Thanh Hóa) được giới quân sự Mỹ coi là “điểm tắc lý tưởng”, đánh sập cầu Hàm Rồng sẽ cô lập và cắt đứt con đường chi viện từ Bắc vào Nam. Trung ương Đảng, Quân khu 3 và tỉnh ủy Thanh Hóa xác định trọng điểm địch đánh phá vào quân khu lúc này là Thanh Hóa. Trọng điểm Thanh Hóa là Hàm Rồng. Bảo vệ cầu Hàm Rồng là góp phần bảo vệ giao thông thông suốt.
Thực hiện kế hoạch số 199/KH-UBND ngày 5/9/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh; Kế hoạch số 2594/KH-SVHTTDLT, ngày 4/6/2024 của Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch v/v Triển khai thực hiện Tháng hành động vì trẻ em năm 2024; căn cứ chức năng, nhiệm vụ chuyên môn, phòng Trưng bày - Tuyên truyền nghiên cứu, xây dựng nội dung, tổ chức chương trình giáo dục lịch sử “Hậu phương Thanh Hóa với chiến dịch Điện Biên Phủ” cho học sinh tại Bảo tàng.
Trong số hơn ba mươi nghìn hiện vật đang được lưu giữ, bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Thanh Hóa có rất nhiều hiện vật tiêu biểu, đặc sắc, gắn với các câu chuyện kể,sự kiện, nhân vật, thời kỳ lịch sử. Bảo vật quốc gia Kiếm ngắn Núi Nưa cũng là một trong số những hiện vật như vậy.
Ngày 28/12/2021, tại Bảo tàng tỉnh hội Khoa học lịch sử Thanh Hóa tổ chức Hội thảo: “Ươm mầm tri thức khoa học công nghệ tiêu biểu” và Hội nghị tổng kết hoạt động năm 2021, triển khai nhiệm vụ năm 2022.
Nhằm đưa Bảo tàng đến gần hơn với công chúng, ngày 26/3/2019, tại trường THCS Lê Quang Trường, huyện Hoằng Hóa, Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp tổ chức chương trình “Em yêu lịch sử quê hương”.
Cuối thể kỷ 14, nhà Trần đứng đầu là Trần Nghệ Tông đã đến lúc suy thoái cực điểm kể từ nhà nước trung ương đến cơ sở địa phương. Quan lại thì thối nát tham nhũng, dân tình thì đói khổ, lầm than, thù trong, giặc ngoài đe dọa đến vận nước. Trước tình hình ấy, Hồ Quý Ly lật đổ ngai vàng của triều Trần lên ngôi vị Hoàng đế.
Sáng ngày 15/11/2017, tại Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa, Chi hội Khoa học lịch sử Bảo tàng tỉnh đã tổ chức Đại hội lần thứ III, nhiệm kỳ 2017 – 2022.
Hướng tới kỷ niệm ngày Quốc tế bảo tàng 18/5 năm nay với chủ đề “Bảo tàng và Lịch sử: Chia sẻ những câu chuyện chưa kể tại Bảo tàng”. Bảo tàng tỉnh tổ chức gặp gỡ, tọa đàm với các cựu chiến binh Hàm Rồng để nghe chia sẻ những câu chuyện chưa kể thông qua những hình ảnh, hiện vật Bảo tàng.
Hiện vật tiêu biểu