Chiến khu Ngọc Trạo - 84 năm sáng mãi dấu ấn lịch sử cách mạng Thanh Hóa

Chiến khu Ngọc Trạo - nơi ra đời Đội du kích đầu tiên của Thanh Hóa năm 1941 đã đi vào lịch sử như biểu tượng bất diệt của tinh thần quật cường và khát vọng độc lập, tự do. Sau 84 năm, dấu ấn hào hùng ấy tiếp tục được gìn giữ, lan tỏa qua những hình ảnh, hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Thanh Hóa.

Tháng 6 năm 1941, sau khi Hội nghị Trung ương 8 của Đảng đề ra chủ trương thành lập Mặt trận Việt Minh, Tỉnh ủy Thanh Hóa đã lựa chọn vùng rừng núi Ngọc Trạo, xã Ngọc Trạo, huyện Thạch Thành (nay là xã Ngọc Trạo, tỉnh Thanh Hóa) để xây dựng căn cứ địa cách mạng. Đêm 19/9/1941, tại Hang Treo, Đội du kích Ngọc Trạo chính thức được thành lập. Đây là lực lượng vũ trang cách mạng đầu tiên của tỉnh Thanh Hóa, gồm 21 đội viên. Dưới cờ đỏ sao vàng, toàn đội đã tuyên thệ: “Sẵn sàng hy sinh đến giọt máu cuối cùng cho sự nghiệp giải phóng dân tộc.”

Trong những ngày tháng hào hùng ấy, nhân dân Ngọc Trạo đã dồn hết tình cảm, niềm tin và sức lực cho cách mạng. Họ âm thầm che chở, nuôi giấu cán bộ, ngày đêm tiếp tế lương thực, thuốc men; những lò rèn bí mật đỏ lửa trong từng nếp nhà, rèn đúc vũ khí cung cấp cho lực lượng du kích. Chính sự hy sinh lặng thầm ấy đã tiếp thêm sức mạnh để đội du kích kiên cường bám trụ, sẵn sàng chiến đấu.

Dù lực lượng còn non trẻ, vũ khí thô sơ, điều kiện chiến đấu thiếu thốn, song đội du kích Ngọc Trạo vẫn anh dũng đối đầu với sự đàn áp khốc liệt của thực dân Pháp. Những trận chiến không cân sức, những ngày tháng gian khổ nơi rừng sâu hiểm trở đã rèn giũa nên những người con kiên trung, sẵn sàng ngã xuống vì lý tưởng độc lập, tự do. Dù chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và bị kẻ thù khủng bố tàn bạo, nhưng đội du kích Ngọc Trạo và nhân dân Thanh Hóa đã kịp viết nên một trang sử hào hùng, để lại những tấm gương sáng ngời về lòng dũng cảm, tinh thần đoàn kết và sự hy sinh bất khuất. Từ ngọn lửa cách mạng bùng lên ở Ngọc Trạo, phong trào đấu tranh vũ trang lan rộng khắp trong tỉnh, góp phần quan trọng vào thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.

84 năm đã trôi qua kể từ ngày thành lập (19/9/1941 - 19/9/2025), Chiến khu du kích Ngọc Trạo vẫn mãi là biểu tượng bất diệt của tinh thần đấu tranh cách mạng. Trải qua thời gian, nhiều hình ảnh, tài liệu và hiện vật gắn liền với chiến khu và đội quân du kích đã được cán bộ Bảo tàng Thanh Hóa dày công sưu tầm, lưu giữ và trưng bày phục vụ công chúng. Những hiện vật tuy giản dị, mộc mạc nhưng khi được giới thiệu trong không gian trưng bày lại khơi dậy xúc cảm mạnh mẽ tới người xem, giúp họ hình dung rõ nét hơn về một giai đoạn lịch sử hào hùng mà cha ông ta đã trải qua. Mỗi hiện vật trưng bày như một “cầu nối lịch sử”, gợi nhắc truyền thống bất khuất và hun đúc niềm tự hào, trách nhiệm để các thế hệ hôm nay và mai sau tiếp bước cha anh.