Một số bức thư Bác Hồ gửi Thanh Hóa hiện lưu giữ ở Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa

Thanh Hóa vốn được ví như một “Việt Nam thu nhỏ” với đầy đủ các loại địa hình, các hệ sinh thái, lại nằm ở vị trí khá thuận lợi (phía Đông giáp biển, phía Bắc giáp Ninh Bình, phía Nam giáp Nghệ An, phía Tây giáp Lào), là tỉnh địa đầu của khu vực Bắc Trung Bộ, Thanh Hóa có một vị trí chiến lược quan trọng về nhiều mặt, đặc biệt là cửa ngõ giao thông trung chuyển giữa các tỉnh phía Bắc vào Nam.

Với những điều kiện về địa lý như vậy, từ xưa đến nay Thanh Hóa luôn chiếm một vị trí quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nhất là trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ của dân tộc ta (từ năm 1945 – 1975). Chính vì vậy, Thanh Hóa luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Điều đó được thể hiện qua 4 lần Bác về thăm Thanh Hóa (vào các năm 1947; 1957; 1960; 1961), mỗi lần về Bác đều căn dặn, nhắc nhở và chỉ bảo các cấp lãnh đạo và nhân dân Thanh Hóa phải đoàn kết, nhất trí, tận tâm, tận tụy phục vụ nhân dân để xây dựng Thanh Hóa trở thành một tỉnh giàu mạnh, một tỉnh “kiểu mẫu”.

Không chỉ có vậy, mặc dù bận trăm công nghìn việc ở Trung ương nhưng Bác vẫn luôn quan tâm sát sao đến sự nghiệp Cách mạng của Thanh Hóa, điều đó được thể hiện trong rất nhiều bức thư Người gửi cho Thanh Hóa. Hiện tại Bảo tàng Thanh Hóa đang lưu giữ được một số bức thư sau:

- Bức thứ nhất (ngày 30/11/1948): Bác thay mặt Chính phủ khen ngợi đồng bào Thanh Hóa đã sửa đê, hộ đê rất tốt. Đó là nhờ:

“Sự giúp đỡ của các cụ phụ lão và các vị thân hào thân sĩ. 

Sự cố gắng của các cơ quan và các đoàn thể

Sự tận tụy của các cán bộ hành chính và chuyên môn

Sự hăng hái của toàn thể đồng bào, nói chung là sự đoàn kết nhất trí của toàn dân trong tỉnh mà ta được thắng lợi ấy.

Chúng ta đã thắng giặc lái. Tôi mong rằng đồng bào sẽ cố gắng tiếp tục và phát triển cái chí khí xung phong ấy trong phong trào thi đua ái quốc để:

Giệt giặc đói

Giệt giặc dốt

Giệt giặc ngoại xâm

Và năm sau đồng bào sẽ cố gắng sửa chữa đê điều sớm hơn và vững chắc hơn nữa.

- Bức thứ hai (ngày 12/10/1965). Sau sự kiện phân đội 23 pháo phòng không bảo vệ cầu Đồi, tiểu đoàn 1 bộ đội địa phương và dân quân xã Xuân Lâm cùng các tổ săn máy bay của các xã lân cận phối hợp nổ súng, bắn rơi chiếc máy bay F8U vào hồi 12h20 phút, ngày 10/10/1965, Bác đã kịp thời gửi thư cho đồng bào, bộ đội và cán bộ Thanh Hóa. Trong thư Bác bày tỏ “rất vui lòng được biết quân và dân tỉnh ta đã bắn rơi 100 máy bay Mỹ. Như vậy 3 tỉnh Quảng Bình, Nghệ An, Thanh Hóa đều đã bắn rơi 100 máy bay Mỹ.

Thay mặt Trung ương Đảng, Chính phủ, Bác khen ngợi đồng bào, bộ đội và cán bộ Thanh Hóa đã chiến đấu dũng cảm, sản xuất tốt.

Bộ đội, cán bộ và đồng bào Thanh Hóa hãy phát huy thắng lợi, nêu cao truyền thống anh hùng của quân và dân ta đoàn kết chặt chẽ, luôn cảnh giác, thi đua chiến đấu giỏi, sản xuất giỏi, cùng đồng bào cả nước thi đua đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”.

- Bức thứ ba (ngày 6/3/1967). Với chiến công bắn rơi hai chiếc máy bay A4D của giặc Mỹ vào 7 giờ sáng ngày 1/3/1967 khi chúng đến bắn phá đảo Nghi Sơn. Một lần nữa Thanh Hóa được Bác Hồ gửi thư khen.

“quân và dân Thanh Hóa đã đánh giỏi bắn rơi chiếc máy bay thứ 1700 và 1701 của giặc Mỹ, trước đó, ngày 26/2 Thanh Hóa đã bắn cháy một tàu chiến Mỹ.

Đến nay Thanh Hóa đã bắn rơi 192 máy bay giặc Mỹ

Đó là thắng lợi chung của đồng bào cả nước, và vinh dự riêng của quân dân Thanh Hóa

Thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ, Bác khen ngợi đồng bào, cán bộ và bộ đội tỉnh ta đã đoàn kết chặt chẽ, vượt mọi khó khăn, anh dũng chiến đấu và đã thắng lợi vẻ vang.

Nhân dịp này, Bác lại dặn quân và dân Thanh Hóa chớ vì thắng lợi mà chủ quan. Phải luôn luôn nâng cao cảnh giác, ra sức thi đua sản xuất giỏi, chiến đấu giỏi, đẩy mạnh hơn nữa công tác giao thông vận tải, hết sức làm tốt việc phòng không nhân dân. Cố gắng giành nhiều thắng lợi hơn nữa”.

- Bức thứ tư (ngày 5/7/1967). Bác gửi Trung đội dân quân gái huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa sau khi trung đội bắn rơi một chiếc máy bay AD6 của giặc Mỹ vào 15 giờ, ngày 16/6. Đây là đơn vị dân quân gái đầu tiên bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng bộ binh.

“Bác rất vui mừng khen các cháu đã chiến đấu giỏi và bắn rơi một máy bay phản lực Mỹ, Bác gửi tặng mỗi cháu một huy hiệu.

Bác mong các cháu hãy phát huy những điểm tốt: chăm học, chăm làm, sản xuất giỏi, đánh giặc giỏi, cùng với bà con địa phương giành nhiều thắng lợi hơn nữa.

Các đơn vị dân công ở các nơi khác hãy thi đua sản xuất và chiến đấu với trung đội dân quân gái huyện Hậu Lộc.

Bác sẽ khen thưởng những đơn vị nào lập được thành tích xuất sắc nhất”.

Những bức thư của Người là nguồn cổ vũ động viên sâu sắc đến quân và dân Thanh Hóa, những lời Người căn dặn trong thư trở thành lời phát động phong trào thi đua bắn giỏi, bắn rơi máy bay Mỹ trong toàn tỉnh cũng như trong cả nước, đặc biệt sau sự kiện trung đội nữ dân quân Hoa Lộc được Bác gửi thư khen, chỉ riêng Thanh Hóa đã có 6 trung đội nữ dân quân ở các huyện bắn rơi máy bay Mỹ bằng súng bộ binh. Góp phần cùng cả nước đưa Cách mạng Việt Nam đến thắng lợi cuối cùng đúng như lời căn dặn của Bác “…cùng đồng bào cả nước thi đua đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước, ngày 30/4/1975.

Trần Thị Nga